İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, bloğunda yayımladığı ‘Herkesin kaybedeceği oyun’ başlıklı yazısında ABD Başkanı Donald Trump’ın dış ülkelere uyguladığı yeni gümrük vergilerini kıymetlendirdi.
TİCARET SAVAŞLARININ YENİ DÖNEMİ
Eğilmez, ticaret savaşlarının bir ülkenin ya da her iki tarafın ithalatı engelleme gücünü kullanarak başladığını belirterek, “Bu engellemenin en nazik biçimi kur savaşları yoluyla, en sert biçimi ise gümrük vergileri ve kotalar yoluyla yapılır. Kur savaşları bir müddettir devam ediyordu. Artık Trump’ın başlattığı gümrük vergilerine dayalı ticaret savaşları devrine girmiş bulunuyoruz” dedi.
TRUMP’IN TEDBİRLERİ GLOBAL PİYASALARI ETKİLİYOR
Eğilmez, bu ticaret savaşının sırf ABD ve Çin ortasında olmasının, bir ülkenin yararlı çıkması ve başkasının kaybetmesi ya da her iki ülkenin de kaybetmesiyle sonuçlanacağını söz etti. Lakin, Trump’ın aldığı ithalat kısıtlayıcı tedbirlerin sırf Çin’e değil, tüm dünyaya yönelik olduğunu belirterek, şu an için sadece Çin’in misilleme yaptığını lakin başta AB olmak üzere başka ülkelerin de misilleme yapmaya hazırlanabileceğini vurguladı.
TİCARET SAVAŞLARINDA IPHONE ÖRNEĞİ
Küreselleşmiş üretim yapısının ticaret savaşları kazananı olmayacağını açıklayan Eğilmez, örnek olarak dünyaca ünlü ABD markası iPhone’u ele aldı. Eğilmez, “Apple şirketi, iPhone’un dizaynını, yazılımını ve birtakım kesimlerini üretirken, geri kalan kesimler Almanya, Güney Kore, Çin, Japonya, İsviçre, Tayvan üzere ülkelerdeki şirketlere yaptırılıyor” dedi. Bu kesimlerin, Çin, Tayland, Malezya, Çek Cumhuriyeti, Güney Kore, Singapur, Filipinler üzere ülkelerde bir ortaya getirilerek üretildiğini ve en büyük üretimin Çin’de yapıldığını söz etti.
TRUMP’IN GAYESİ NE?
Eğilmez, globalleşmiş üretim yapısında gümrük vergilerinin artmasının, eser fiyatlarını yükselteceğini belirterek, Trump’ın bu vergilerle maksadının, dünyanın dört bir yanına dağılmış üretimi ABD’ye çekmek olduğunu vurguladı. Eğilmez, “Gümrük tarifeleri, bu eserlerin çok daha değerliye mal olmasına yol açacak ve modülleri üreten ülkelerin düşük fiyat avantajı kaybolacak” diyerek, bu durumda kesimlerin ABD’de üretilmesinin ekonomik hale geleceğini söyledi.
FİYAT ARTIŞI VE PAZAR KAYBI
Eğilmez, “ABD’de üretim artarsa, hem istihdam yaratılacak hem de daha fazla katma paha içeride kalacak” dedi. Fakat, iPhone’un daha değerliye üretilip satılacağına dikkat çekerek, “iPhone’un satış fiyatı arttıkça, daha düşük fiyatlı rakip cep telefonları piyasayı ele geçirecek” sözlerini kullandı.
KÜRESELLEŞMEYE KARŞI DURUM
Eğilmez, bu durumun sırf ABD için değil, öbür ülkeler için de geçerli olacağını ve sonuç olarak mal piyasalarındaki fiyat istikrarlarının çok daha yüksek seviyelere çıkacağını söyledi. Eğilmez, “Üretici de tüketici de kaybedecek. Daha yüksek refah için globalleşme sloganıyla çıkılan yolda tam aykırısı bir evreye gelmiş durumdayız” diyerek, globalleşme sürecinde aksine bir kademeye geçildiğini belirtti.
