Afganistan’da Taliban idaresinin günlük ömrü şekillendiren “ahlak yasaları”, altı aylık uygulama sürecinin akabinde Birleşmiş Milletler (BM) tarafından sert biçimde eleştirildi.
BM Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA) tarafından yayınlanan rapora nazaran, kanunların yürürlüğe girmesinden bu yana gözaltına alınanların yarısından fazlası, sakal uzunluğu yahut saç biçimi nedeniyle amaç alındı.
Ahlak ve Fazilet Bakanlığı tarafından geçtiğimiz Ağustos ayında yürürlüğe sokulan kurallar, müzikten kutlamalara, toplu taşımadan tıraş formuna kadar halkın günlük hayatına müdahale ediyor.
Kadınların kamusal alanda seslerini duyurmalarının yasaklanması ve yüzlerini örtme zaruriliği üzere unsurlar de ağır reaksiyon çekmişti.
KEYFİ GÖZALTILAR, ZARURÎ NAMAZ TAKİBİ
BM raporuna nazaran, “yasal süreç ve yasal müdafaa olmaksızın” yapılan gözaltılar, büyük oranda erkeklerin sakal ya da saç kısmı gerekçesiyle gerçekleştirildi. Ramazan ayında ise cemaat namazına gitmeyen erkeklerin izlendiği ve kimilerinin keyfi olarak gözaltına alındığı bildirildi.
Rapor, kanunların yalnızca ferdi özgürlükleri değil, ekonomik hayatı da önemli formda zayıflattığını ortaya koydu.
Berber ve kuaförler, terziler, düğün organizatörleri, lokantacılar ve özel eğitim veren kurumların sahipleri önemli gelir kayıpları yaşarken, birçok işletmenin büsbütün kapandığı belirtildi.
Dünya Bankası tarafından yapılan değerlendirmeye nazaran, Taliban’ın bayanlara eğitim ve çalışma yasağı getirmesi ülkeye yıllık 1.4 milyar dolarlık bir ekonomik kayıp yaratıyor.
TALİBAN’DAN “TOPLUMU ISLAHAT ETME” ÇIKIŞI
Taliban lideri Hibetullah Ahundzade, Ramazan Bayramı öncesinde yayımladığı bildiride, İslam hukukunun üstünlüğünü savunarak, Ahlak ve Fazilet Bakanlığı’nın “gelecek kuşakları makus ahlaktan koruma” vazifesini sürdürdüğünü söyledi.
Ahundzade, gayelerinin “yolsuzluktan ve berbat uygulamalardan arındırılmış bir toplum inşa etmek” olduğunu belirtti.
BM raporuna nazaran, ülke genelinde misyon yapan 3 bin 300’den fazla ahlak müfettişi, hem halkı yasalar hakkında bilgilendirmek hem de bu kanunları uygulamakla yükümlü.
Raporda, uygulamaların bilhassa bayanlar, küçük işletmeler ve genç nüfus üzerinde ağır baskılar yarattığı vurgulandı.
