Vergi Uzmanı Ozan Bingöl, son günlerde yaşanan zirai don olayları nedeniyle büyük kayıplar yaşayan çiftçilere kâfi takviyenin sağlanmadığını vurgulayarak, yıllardır ödenmeyen ziraî takviyelerin artık verilmesi gerektiğini söyledi. Bingöl, “Yıllardır hak ettiği takviyesi alamayan çiftçinin, toprağına daha fazla küsmemesi için her zamankinden daha fazla sahip çıkılmaya, desteklenmeye gereksinimi vardır” dedi.
Yaptığı ayrıntılı hesaplamaları paylaşan Bingöl, 2006-2024 döneminde çiftçiye Tarım Kanunu gereği verilmesi gereken lakin eksik ödenen takviyelerin toplamda 3,5 trilyon Lirayı aştığını belirtti. “Tarım Kanunu’nun ‘Tarımsal takviyelerin finansmanı’ başlıklı unsuru tarım dayanağı için bütçeden ayrılacak ziraî dayanak ölçüsünün gayrisafi ulusal hasılanın yüzde birinden az olamayacağı amir kararını içeriyor” diyen Bingöl, çiftçinin devletten alacaklı olduğunu tabir etti.
‘BU TABLO ALARM VERİYOR’
Tarım alanlarının azaldığına da dikkat çeken Bingöl, “2001 yılında kişi başına 0,40 hektar tarım alanı düşerken 2023 yılı sonunda 0,28 hektar tarım alanına kadar düşmüştür. Bu tablo besin arz güvenliği açısından alarm veriyor” açıklamasında bulundu.
Bütçedeki faiz harcamaları ile ziraî takviyelerin karşılaştırmasını da yapan Bingöl, “Örneğin 2024 yılında bütçeden faiz için yapılan ödeme toplamı; 1 trilyon 270 milyar Lira iken tıpkı bütçeden yapılan ziraî takviye ödemelerinin toplamı yalnızca 91,5 milyar Lira’dır. Faiz ödemelerinin ziraî takviye ödemelerinin 13,9 katı olduğu bir durumda, çiftçinin toprağa küsememesini beklemek, üretmesini istemek, et-süt-yumurta fiyatlarının ucuzlamasını beklemek pek de mümkün değildir” dedi.
Son olarak, besin enflasyonunun genel enflasyondan daha yüksek seyrettiğini hatırlatan Bingöl, “Bu periyotta en azından geçmiş periyot alacaklarının ödenmesi, çiftçiye verilecek en büyük dayanak olur” tabirlerini kullandı
